Moduleren van C naar D: hoe doe je dat?

Stel je speelt een lied in C. Je wilt vervolgens een deel van het lied één hele toon hoger spelen, dus in D. Dat deel kan bijvoorbeeld het refrein zijn. Maar je wilt nog een mooi akkoord ertussen om je overgang of modulatie mooier en soepeler te maken. Hoe doe je dat?

Er zijn veel manieren om te moduleren. En talloze akkoorden die je hierbij kan kiezen. Wil je een soort overview van wat modulatie precies is? En welke manieren van modulatie er zijn? Lees dan eerst mijn diepteblog “Wat betekent modulatie in de muziek?”.

Voor nu kies ik juist voor een praktische toepassing en een korte blog.

Heb je vragen? Voel je vrij om onderaan een reactie te plaatsen!

Wat betekent moduleren van C naar D?

Met de hoofdletter C wordt in de muziektheorie een majeur-toonsoort bedoeld. Anders zou er namelijk een kleine letter ‘m’ bij staan: Cm. En D wijst dus op de toonsoort D-majeur. Lees ook mijn monsterblog over ‘toonsoort’ als je deze technische term niet begrijpt.

Moduleren betekent dat je in een bepaald lied de toonsoort van dat lied verandert. Als een lied in de toonsoort C-majeur staat en je hebt het één keer in C-majeur gespeeld, dan speel je vervolgens een deel ervan in D-majeur. Dat deel van het lied klinkt dan één hele toon hoger dan de oorspronkelijke toonsoort.

Dus moduleren van C naar D betekent: je verandert binnen een lied de toonsoort C-majeur naar de toonsoort D-majeur.

Ik gebruik in dit blog als voorbeeld een erg populair akkoordenschema: | C | G | Am | F //. Anders gezegd: het 1^e, 5^e, 6^e, en 4^e akkoord in de toonsoort C-majeur. Dit kun je ook opschrijven in Romeinse cijfers (meer gangbare notatie): I – V – VI – IV. 

Als ik die Romeinse cijfers in D omzet krijg je de akkoorden: D | A | Bm | G //.

Achter elkaar wordt het schema I – V – VI – IV in de toonsoort C en D als volgt:

C | G | Am | F  ||  D | A | Bm | G //

Als je dit zo achter elkaar speelt, dan klinkt dit abrupt en plotseling. We noemen dat een plotselinge of koude modulatie. Wat je eigenlijk wilt is een soepele overgang tussen beide toonsoorten. dus een geleidelijke modulatie.

Precies dát ga ik je nu leren, in slechts 2 stappen.

Stap 1: Gebruik de V uit je nieuwe toonsoort

De nieuwe toonsoort is natuurlijk D-majeur. Het 5^e akkoord in D-majeur is een A-majeur. Dat akkoord plaats je gewoon tussen beide schema’s en voilà: je hebt al gemoduleerd.

Het schema is nu:

C | G | Am | F | A | D | A | Bm | G //

Hoe speel je dat A-akkoord op de piano?

Met je rechterhand speel je het A-akkoord (de 3 tonen a + c# + e) en met je linkerhand de toon ‘a’. Zo sluiten het akkoord en de bijbehorende bas naadloos op elkaar aan. 

Hoewel je er nu al bent wat betreft je modulatie, kan het nog ietsjes beter.

De tekst gaat hieronder verder…

Stap 2: Speel de IV over de V (IV/V)

Speel met je linkerhand de toon ‘a’ zoals je geleerd hebt bij stap 1. Maar speel nu met je rechterhand het G-akkoord. Anders gezegd: Je speelt het 4^e akkoord in de toonsoort D-majeur met je rechterhand en de 5^e toon in de toonsoort D-majeur in je linkerhand. Nog korter gezegd: Je speelt een 4 over 5. In Romeinse cijfers: een IV over V.

In een akkoordnotatie schrijf je dat op als: G / A. Wat er links van de slash staat is het akkoord en wat er rechts van de slash staat is de bastoon. In een band betekent dit dat bijvoorbeeld de gitarist het G-akkoord speelt en de bassist de toon ‘a’. 

Zo ziet het schema in akkoordnotatie er nu uit: C | G | Am | F | G/A | D | A | Bm | G //

Eventueel kun je ná de G/A nog even extra de A spelen om de V van D overduidelijk te bevestigen. Je kan de G/A op de eerste helft van de maat spelen en de A op de tweede helft van de maat.

Zo ziet het schema in akkoordnotatie er tot slot uit: C | G | Am | F | G/A  A  | D | A | Bm | G //

Klinkt het goed?

Zoals eerder gezegd leg ik je niet uit waarom dit goed klinkt. Ik wil het vooral praktisch houden. Hopelijk heb je nu in ieder geval wél een mooie optie geleerd om te moduleren van C naar D.

Alle fijne kneepjes van piano begeleiding vanuit akkoorden en akkoordenschema’s behandel ik ook in mijn online piano cursus popmuziek of online piano cursus jazz.